Instalacja fotowoltaiczna – jak działa?

Wszystkie urządzenia elektryczne w domu, czy firmie potrzebują energii, żeby działać. Prąd można pobierać z sieci energetycznej, ale można też produkować go samemu, dzięki własnej instalacji fotowoltaicznej. Z czego składa się i jak działa instalacja fotowoltaiczna?

Z czego składa się instalacja fotowoltaiczna?

Na instalację fotowoltaiczną składa się cały zestaw urządzeń – najważniejszymi elementami są panele fotowoltaiczne montowane na dachach lub gruncie i inwerter, który przekształca prąd stały, w prąd zmienny dostępny w gniazdkach. By instalacja była bezpieczna, konieczne są zabezpieczenia przeciwnapięciowe, które chronią ją przed wyładowaniami elektrycznymi i przepięciami. Nie mniej ważnym elementem zestawu fotowoltaicznego jest system montażowy, do którego zostaną zamocowane panele.

Bilansowanie – jak to działa?

Gdy instalacja fotowoltaiczna została już zamontowana, niezbędna będzie jeszcze wymiana licznika na dwukierunkowy. Zakład energetyczny ma obowiązek bezpłatnie wymienić licznik do 30 dni od momentu zgłoszenia mikroinstalacji. Jego zadaniem jest zliczanie energii, którą prosument wysyła do sieci, oraz tej, którą pobiera z sieci publicznej. Na podstawie tych wyliczeń, prosument rozlicza się z zakładem energetycznym.

W myśl Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii, rozliczenie prosumenta z zakładem energetycznym odbywa się bezgotówkowo. Sposób, w jaki odbywa się rozliczanie, zależy od wielkości instalacji fotowoltaicznej. W przypadku gdy wyprodukowana energia zużywana jest na bieżąco, właściciel mikroinstalacji zyskuje najwięcej, bo może wykorzystać 100% wyprodukowanej energii. Wprowadzając ją do sieci, gdzie jest “magazynowana”, prosument otrzymuje opust:

• 0,8 kWh za każdą wyprodukowaną 1 kWh energii (w przypadku instalacji do 10 kW),
• 0,7 kWh za każdą wyprodukowaną 1 kWh energii (w przypadku instalacji do 50 kW).

Dzięki bilansowaniu nadwyżka energii wyprodukowana w miesiącach letnich, bez problemu może być wykorzystywana do zasilania domu również zimą. Prosument ma możliwość skorzystania z wyprodukowanej nadwyżki przez 365 dni od momentu wprowadzenia jej do sieci energetycznej.

Za pomocą bilansowania mogą rozliczać się prosumenci, którzy złożyli wniosek o przyłączenie swojej mikroinstalacji do 31 marca 2022 r. Zachowują prawo do rozliczeń w systemie opustów przez 15 lat od chwili wprowadzenia pierwszej energii do sieci.

Zobacz, jak działa fotowoltaika.

Net-billing – jak działa?

Bilansowanie to nie jedyny system rozliczania fotowoltaiki w Polsce. Mikroinstalacje zgłoszone do OSD od 1 kwietnia 2022 roku podlegają pod tzw. net-billing. Jakie są jego zasady? Prosument wprowadza do sieci nadwyżki, które są przeliczane na wartość pieniężną w oparciu o rynkową cenę miesięczną energii (RCEm). Środki te trafiają do wirtualnego konta, zwanego również depozytem prosumenckim i służą do płacenia za energię elektryczną pobieraną z sieci. Jeśli są niewystarczające, prosument płaci za energię jak inni odbiorcy. Z kolei jeśli nadprodukcja z fotowoltaiki jest wyższa niż zużycie energii, prosument może otrzymać maksymalnie 20% wartości energii oddanej do sieci w danym miesiącu kalendarzowym. Zasady net-billingu 1 lipca 2024 r. ulegną zmianie – nadwyżki energii będą rozliczane wtedy na podstawie cen godzinowych, a nie jak do tej pory miesięcznych. Więcej o tym systemie możesz przeczytać w naszym artykule.

Do net-billingu w każdej chwili mogą dołączyć prosumenci objęci systemem opustów, należy jednak pamiętać, że po zmianie, nie ma możliwości powrotu do poprzedniego systemu rozliczeń. 

Instalacja fotowoltaiczna – rodzaje

Instalacja fotowoltaiczna może funkcjonować w systemie on-grid lub off-grid lub hybrydowym. W przypadku instalacji on-grid jest ona zintegrowana z siecią elektroenergetyczną, energia jest zużywana na bieżąco, a nadwyżki trafiają do zakładu energetycznego. W przypadku systemu off-grid, instalacja fotowoltaiczna nie jest wpięta w sieć, a wytworzona energia jest magazynowana w akumulatorach.

Obecnie na popularności zyskują hybrydowe systemy fotowoltaiczne. Instalacja oprócz wpięcia do sieci publicznej, jest również zintegrowana z magazynem energii. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe jest zwiększenie autokonsumpcji wytworzonej energii, a więc zwiększenie opłacalności inwestycji. Magazyn energii to również większa niezależność od dostaw energii i niespodziewanych przerw w dostawie prądu.

Czy instalacja fotowoltaiczna wymaga zmiany istniejącej instalacji elektrycznej?

Instalację fotowoltaiczną przyłączamy do istniejącej już instalacji elektrycznej budynku, jeśli jest w dobrym stanie, nie potrzeba żadnych modyfikacji. Jeśli jednak jesteśmy dopiero na etapie budowy domu i planujemy wykonanie własnej elektrowni słonecznej, warto przemyśleć kilka kwestii jak np. wybór miejsca na montaż inwertera, zabezpieczeń AC/DC, a także licznik. Warto np. pamiętać, o tym, że falownik najlepiej umiejscowić w pobliżu głównej rozdzielnicy budynku. Najlepszym rozwiązaniem jest skonsultować się wcześniej z firmą zajmującą się profesjonalnym montażem fotowoltaiki, która nie tylko doradzi odpowiednie miejsce na falownik, rozplanuje okablowanie instalacji, ale również oszacuje potencjalne zużycie energii na podstawie wielkości domu, systemu ogrzewania, liczby domowników czy planowanych urządzeń energochłonnych, jakie przewidywane są w domu.

Czy są jakieś przeciwskazania do montażu instalacji fotowoltaicznej?

Na ogół nie istnieją żadne przeszkody w montażu fotowoltaiki. Jednak, żeby mieć pewność, że budowa systemu fotowoltaicznego na Twoim domu jest możliwa, skonsultuj się z naszym doradcą, który po wykonaniu audytu i obejrzeniu miejsca montażu oceni czy fotowoltika to rozwiązanie dla Ciebie. Przeszkody, które mogą być istotne to – duże zacienienie bez możliwości usunięcia czy kiepski stan konstrukcji dachu. W przypadku braku miejsca na budynku konstrukcję można z powodzeniem zamontować również na gruncie.

Instalacja fotowoltaiczna – zasada działania

Zasada działania instalacji z pozoru prosta – promienie słoneczne padają na panele fotowoltaiczne, które zamieniają je w czystą energię. Dokładniej – instalacja fotowoltaiczna by działać i produkować energię potrzebuje światła, a właściwie, nośnika oddziaływań elektrycznych, czyli fotonu. To właśnie ta cząstka wprawia w ruch elektrony, dzięki którym powstaje napięcie elektryczne. Prąd stały z paneli fotowoltaicznych wędruje do falownika, gdzie zamieniany jest na prąd przemienny, taki jak w Twoim gniazdku. Dzięki wyższemu napięciu darmowy prąd ze słońca wypiera z domu prąd sieciowy, dzięki czemu w pierwszej kolejności, na bieżące zużycie wykorzystujesz energię ze słońca.

Ile kosztuje instalacja fotowoltaiczna?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć, jaki jest koszt instalacji fotowoltaicznej, ponieważ zależy od wielu czynników. Najważniejszym z nich jest rozmiar systemu, czyli moc instalacji fotowoltaicznej, dobierana jest ona do całorocznego zapotrzebowania gospodarstwa domowego lub firmy na prąd. Innymi elementami wpływającymi na cenę fotowoltaiki są: rodzaj komponentów, miejsce montażu (zależnie od lokalizacji instalacji – na domu lub np. na budynku gospodarczym czy gruncie – można użyć innych elementów montażowych), pokrycie dachu, sposób finansowania, a także komfort związany z kompleksową obsługą klienta. Na ostateczny koszt instalacji mają wpływ również dopłaty i ulgi na fotowoltaikę jak np. ulga termomodernizacyjna.

Jakie urządzenia może zasilać instalacja fotowoltaiczna?

Panele fotowoltaiczne mogą zasilać wszystkie urządzenia w Twoim domu, w tym system ogrzewania. Najpopularniejszym rozwiązaniem w ostatnim czasie jest połączenie systemu fotowoltaicznego oraz pompy ciepła. Dzięki temu rozwiązaniu zyskujemy nie tylko darmową energię elektryczną ze słońca, ale także ciepło, które może ogrzewać budynek oraz wodę użytkową.

Jak dbać o instalację fotowoltaiczną?

Częste opinie o fotowoltaice są takie, że panele trzeba myć, serwisować i odśnieżać. Jaka jest prawda? System fotowoltaiczny jest praktycznie całkowicie bezobsługowy. Instalacja nie posiada ruchomych elementów, jest więc wysoce odporna na awarie i nie potrzebuje serwisowania. Dzięki czemu nie ponosimy żadnych dodatkowych kosztów. Paneli nie trzeba też myć ani odśnieżać. Zabrudzenia spłucze deszcz, a śnieg osunie się pod wpływem grawitacji. Obsługa instalacji odbywa się dzięki dedykowanej aplikacji. Dzięki temu możemy sprawdzić, jak działa nasz system i ile produkuje prądu z dowolnego miejsca z dostępem do internetu.

Jaka jest żywotność instalacji fotowoltaicznej?

Instalacja działa z wysoką sprawnością nawet przez ponad 30 lat. Świadczą o tym gwarancje producentów, którzy zapewniają wysoką sprawność po tym okresie. Dla przykładu firma Sunport oferuje 30-letnią gwarancję na sprawność swoich paneli fotowoltaicznych na poziomie 82%. Systemy fotowoltaiczne to inwestycja na lata, przynoszące długofalowe oszczędności.

Czy na montaż fotowoltaiki potrzebuję pozwolenia?

Jeśli Twoja instalacja nie będzie przekraczać mocy 50 kWp nie potrzebujesz pozwolenia budowlanego i żadnych koncesji. Nie musisz prowadzić też działalności gospodarczej. Jedynym wymaganiem jest uzgodnienie instalacji o mocy większej niż 6,5 kWp  z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej. Instalacja o tej mocy będzie musiała też zostać zgłoszona do organów Państwowej Straży Pożarnej. Jeśli zdecydujesz się na instalacje od Columbus, możesz spać spokojnie, załatwimy za Ciebie wszystkie formalności.

Instalacja fotowoltaiczna – jaka moc na mój dom?

Instalacja fotowoltaiczna powinna w pełni pokrywać zapotrzebowanie gospodarstwa domowego lub firmy na energię, dlatego tak ważny jest właściwy dobór mocy systemu.  Możesz spróbować samodzielnie obliczyć moc instalacji, jednak by potwierdzić obliczenia, warto spotkać się z naszym doradcą energetycznym, który przeprowadzi szczegółowy wywiad i oceni, jaka wielkość będzie dla Ciebie najkorzystniejsza. Skontaktuj się z nami – audyt energetyczny i spotkanie jest w pełni darmowe!